Seferberliğin İlanı

Avrupa’daki gerginliğin tırmanmasıyla Osmanlı Devleti bir taraftan kendisine müttefik ararken bir taraftan da askeri hazırlıklarına başladı. Bu çerçevede 27 Temmuz 1914 tarihinde kolordulara tebliğ edilen emirle dört haftalık bir talim için bir miktar ihtiyat askerinin celbine karar verildi ve bu süre içerisinde piyade bölüklerinin mevcudu 130’ar askere çıkarıldı. Bununla beraber bataryalara da 20’şer asker verildi.[1] Almanya’nın Rusya’ya savaş ilan etmesi ve Almanya ile imzalanan ittifak antlaşmasını takiben 2 Ağustos 1914 tarihinde Osmanlı Devleti 7’nci Kolordu, 21’inci ve 22’nci Bağımsız Tümenleri hariç tüm birliklerde genel seferberlik ilan etti. Hazırlık süresi olarak emirde 1 aylık bir süre verilmesine rağmen Osmanlı Genelkurmayı tüm birliklerin 20 gün gibi bir süre içerisinde hazır olacağı kanaatindeydi. Ancak bu öngörü beklenenden çok daha uzun sürdü. Örneğin, 9’uncu Kolordu 55, 1’inci Kolordu ise 64 günde seferberliklerini tamamlayabildiler.[2] Bunun sebebi seferberlik için gerekli malzemelerin tedarikinin gecikmesiydi. Gerekli olan malzemenin tedarik edilemediği birliklerde seferberlik planı bir nebze değiştirilerek uygulamaya koyuldu. Bu çerçevede seferberliğini en hızlı tamamlayan kolordu Çanakkale Cephesi’nin de savunmasından sorumlu olacak olan 3’üncü Kolordu idi. 3’üncü Kolordu seferberliğini 22 gün gibi kısa bir süre içerisinde tamamladı. Genel seferberlik sırasında yaşanan aksaklık ve gecikmeler bir kez daha savaşa girmek için erken bir dönem olduğu fikrini teyit etti. Bu sebeple Osmanlı Devleti bir yandan savaş hazırlıklarını devam ettirirken diğer yandan tarafsızlık politikasını kararlı bir şekilde devam ettirmeliydi. Aksi takdirde patlak veren savaşa hazırlıksız girilmesi Osmanlı Devleti için intihar anlamına gelirdi. Bu sebeple Osmanlı Devleti tarafsızlık durumunu son ana kadar devam ettirme gayreti içerisinde bir politika izledi.

[1] Fahri Belen, Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi 1814 Yılı Hareketleri, Gnl.Kur. ATASE Daire Bşk.lığı Yay., Ankara 1964, s. 71.

[2] Cemal Akbay, Osmanlı İmparatorluğu’nun Siyasi ve Askerî Hazırlıkları ile Harbe Girişi, Gnl. Kur. ATASE Daire Bşk.lığı Yay., Ankara 2014, ss. 170.