Kumkale Şehitliği’nin İhyası İçin Çalışmalar Başladı

25 Nisan 1915 tarihinde müttefiklerin amfibi harekâtı ile başlayan Çanakkale Kara Muharebeleri’nde sahil çıkarmalarından biri de Çanakkale Boğazı’nın girişinde, Anadolu yakasında bulunan Kumkale’ye yapılmıştır. Fransız birlikleri tarafından Kumkale’ye yapılan çıkarma sonrasında çatışmalar iki gün boyunca sürmüş, Kumkale bölgesinde tutunamayan Fransız birlikleri 28 Nisan sabahı geri çekilmiştir.

Muharebeye dahil olan Türk birliklerinin zayiatı, 17 subay, 450 asker şehit; 23 subay, 740 asker yaralı; 5 subay, 500 asker kayıp; toplam: 45 subay, 1690 asker olmak üzere 1.735 olarak bilinmekteydi. Fakat bölgede defin işlemlerini yapan 39’uncu Alay 3’üncü Tabur Komutanı Ahmet Şevki’nin ifadelerine göre şehit sayısının daha fazla olduğu tespit edilmiştir.  Şevki Bey’in belirttiğine göre ilk etapta 619 şehidin defnedildiği, devam eden günlerde ise kısım kısım bazen 5-6 bazen 30-40 kadar şehidin defnedildiği görülmüştür. Bu nedenle Kumkale’deki şehit sayısı en az 700 civarı olduğu düşünülmektedir.

Kumkale bölgesinde Fransızlarla mücadele ederken şehit olan Türk askerlerimizin defnedildiği alan ise 2019 yılına kadar ne yazık ki bulunamamıştır. Bu bağlamda 2019 yılında Çanakkale Valiliği İl Özel İdaresi tarafından gerçekleştirilen ve Çanakkale Savaşları Enstitüsü’nün akademik danışmanlığını yaptığı “Çanakkale İli Anadolu Yakası Şehitlikleri İhya Projesi” çalışmaları sırasında Genelkurmay Askeri Tarih arşivinden elde edilen belgeler ışığında 104 yıldan beri yeri bilinmeyen Kumkale Şehitliği’nin yeri, Enstitü Başkanı, ÇOMÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat KARATAŞ başkanlığında kurulan araştırma ekibinin çalışmaları neticesinde tespit edilmiştir.

25-28 Nisan 1915 tarihleri arasında Kumkale Muharebesi’nde şehit olan askerlerimizin defnedildiği alan kısa zaman içerisinde koruma altına alınmış; Çanakkale Savaşları Enstitüsü tarafından hazırlanan tarihsel veri raporu ve Prof. Dr. Cahit Çağlar YALÇINER tarafından hazırlanan teknik rapor neticesinde de Koruma Kurulu tarafından şehitliğin tescili gerçekleştirilmişti.

08.02.2021 tarihinde ise Çanakkale Valisi İlhami AKTAŞ, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail KAŞDEMİR ve Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürü Murat YILMAZ, beraberindeki heyet ile birlikte şehitlik alanında incelemelerde bulunmuştur. Kumkale’de, Çanakkale Savaşları Enstitüsü Müdürü Gökşen ÖZEN tarafından tespit çalışmaları hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Vali İlhami AKTAŞ, Kumkale Şehitliği’nin ihyası ile birlikte aziz şehitlerimizin milletimizin hafızasında yer alacağını ve aziz şehitlerimizin daima dualarında olacaklarını belirtmiştir.

Kaynak; Çanakkale Savaşları Enstitüsü