25 Nisan 7 Mayıs 1915 Tarihleri Arasında 19’uncu Tümen Süvari Alayı’na Muharebe Tutanakları

Tayfur’dan

12 Nisan’da icrâ edilen Arıburunu Meydan Muhârebesi’nin 24 Nisan’a kadar devam eden Birinci Safhasına â’id Süvâri Bölüğü’nün muhârebe takrîridir.

Düşmanın (12/2/331)’de Pazar günü Arıburunu ve Kabatepe cihetlerine asker ihrâc ettiği Bigalı Köyü’nde fırka kumandanlığından süvâri-yi mahsûsla sâ’at 6’da (evvel) bölüğe bildirildi. Ve bölüğün hazır ve harekete müheyyâ bir hâlde bulunması ve Kabatepe ile Kumtepe’ye birer keşif kolunun çıkarılması ve Dokuzuncu Fırka ile irtibât te’sîsi için bir zâbitin mezkûr fırka karargâhına gönderilmesi emri alınmıştı. Bu emir üzerine derhâl Mülâzım-ı Sânî Râsim Efendi’nin kumandasında beş atlıdan mürekkeb bir zâbit keşif kolu Kabatepe ve ihtiyât zâbit nâmzedi Hasan Reşîd Efendi kumandasında diğer bir keşif kolu da Kumtepe istikâmetlerine çıkardım. Ve Dokuzuncu Fırka ile fırkamız arasında irtibât te’sîs etmek üzere Mülâzım-ı Sânî Necati Efendi dört atlı ile mezkûr fırka karargâhına gönderdim.

Sâ’at 6.45 evvel bölüğün derhâl Bigalı Köyü’nde fırkaya iltihâk etmesi için emir aldım. (54) süvâriyle sâ’at 7’de evvel Bigalı Kışlası’ndan hareket ve sâ’at 7.25’te Bigalı Deresi’nde fırkaya iltihâk ettim. Bu sırada fırka-i mezkûre dereden Anafartalar istikâmetine doğru ilerlemekte idi. Bölüğün fırkaya iltihâk ettiğini fırka kumandanına ma’lûmât verdim. Derhâl bölüğümle Anafartalar istikâmetine gitmek ve oraları keşf ettirecek ve Büyük Anafarta’nın cenûbundaki sırtlardan düşmanı tarassud etmek ve aynı zamanda Bigalı Deresi’nden Kocaçimen Sırtları’na tebdîl-i istikâmet ederek mezkûr sırtlara doğru ilerleyen
fırkamızla irtibâtı te’sîs etmek emrini fırka kumandanlığından şifâhen aldım. Hemen bir küçük zâbit kumandasında üç atlıdan ibâret bir keşif kolunu Anafartalar istikâmetinde ve sekiz atlıdan mürekkeb bir tarassud postasını bir küçük zâbit kumandasında Anafartalar’ın cenûbunda ve Sarı Yarlar’ın şarkındaki tepeye gönderdim. Ve ayrıca olarak da fırka ile irtibât te’sîs ettim. Ben de bölüğün kısm-ı mütebâkîsiyle mezkûr tepenin şarkına gelerek bölüğü Mülâzım-ı Evvel Enver Efendi’ye terk ettikten sonra tarassud postasının olduğu tepeye çıktım. Buradan düşmanın Arıburunu açıklarında müte’addid harb gemileriyle naklîye sefâ’ini görülmekte idi. Müşhedâtımı bâ-rapor fırka kumandanına ma’lûmât verdim. Fırka bu esnâda Kocaçimen Dağları’ndan cenûba doğru ilerlemekte idi.

Fırkaya irtibâtı gâ’ib etmemek ve etrâfa daha hâkim bulunan Kocaçimen Dağı’nı tutmak üzere tarassud postasını oraya nakil ve bölüğü de o civara yakın mestûr bir mahalle getirttim. Bu sûretle fırka ile irtibâtı te’sîs ve Anafartalar cihetini ve sevâhilini sâ’at 2 (sonra)ye kadar tarassud ettirttim. Mezkûr sâ’atte Anafartalar cihetinde bir keşif koluyla Kocaçimen Dağı’nda bir tarassud postası terk ederek mütebâkî mevcûdumla fırkaya iltihâk etmekliğim için fırka kumandanlığından emir aldım. Mezkûr keşif koluyla tarassud postasını emir olunan mahallerde terk ettikten sonra fırkanın sağ cenâhında topçu mevki’nde (Conkbayırı’nın cenûbunda) (42) süvâriyle fırkaya iltihâk ettim. Bu mevcûddan emir birlikte istihdâm edilmek üzere dörder süvâri 57 ve 72 nci Alaylara verildikten sonra mütebâkî mevcûdumla fırka kumandanının ma’îyetinde kaldım. O günü ve gecesi (12/13) bölük emirberlikte ve zâbitân emir zâbitliğinde istihdâm olunarak Kuruca Dere’ye geldim. Bu esnâda bir gün evvel Mülâzım-ı Sânî Râsim ve Hasan Reşîd Efendiler kumandasıyla Kabatepe ve Kumtepe istikâmetine gönderilen keşif kolları burada bölüğe iltihâk etti. Fırka ve alayların Kuruca Dere’ye gelecek raporları mahallerine göndermek için fırka kumandanı beni on süvâri ile sâ’at 7.30’da (evvel) Kuruca Dere’de bıraktıktan sonra bölüğün mütebâkî efrâdı ve zâbitânını ma’îyetine alarak merkezde topçu mevzi’ne hareket ve akşam sâ’at 8’de bölük ma’îyetinde olduğu hâlde mezkûr mahalle avdet buyurulduğu geceyi 13/14 orada geçirdikten sonra 14 sabahı sâ’at 5’te birgün evvel me’mûr edildiğim vazîfe fırka kumandanının emriyle cebhâne kolları kumandanı süvâri yüzbaşısı Hüseyin Kâmil Efendi’ye terk ve refâkatime bölükten on süvâri alarak Fırka Erkân-ı Harbîye Reisi Binbaşı İzzeddin Beyle sağ cenâha topçu mevzi’ne hareket ettim. Bölüğün zâbitân ve mütebâkî mevcûdu dahî fırka kumandanının ma’îyetinde kalarak merkezde topçu mevzi’ne mîr-i mûmâileyh hareket etmiştir. Erkân-ı Harbîye Reisi İzzeddin Beyle sâ’at 6’da (evvel) sağ cenâhda topçu mevzi’ne geldiğimiz vakit 64 üncü Alay dahî hatt-ı harbe girmek üzere oraya muvâsalat etmişti. Reis Bey bu alayı hatt-ı harbe sevk ederek birkaç sâ’at orada kaldıktan sonra sâ’at 4 (sonra) refâkatinde bulunduğum hâlde merkezde topçu mevzi’ne avdet buyurdular. Bundan sonra bölüğün gerek efrâd ve gerekse zâbitânı 24 Nisan’a kadar ba’zen yaya ve ba’zen atlı olarak emirberlikde ve emir zâbitliğinde istihdâm olundukları ma’rûzdur.

                                                                                                    Ondokuzuncu Fırka

                                                                                            Süvâri Bölük Kumandanı

                                                                                                                      Yüzbaşı