2021 Yılından Hatıralarda Kalanlar

2021 yılını geride bırakıyoruz; acısıyla, tatlısıyla bir yılı daha deviriyoruz. COVID-19 virüsünün etkileri hayatımızı hala olumsuz etkilemeye devam ediyor. Yaklaşık iki yıldır süregelen bu ortam, hayatın her alanını etkilediği gibi akademik çalışmaları da olumsuz etkiledi. Bu olumsuz koşullara rağmen 2021 yılı içerisinde çalışmalarına devam eden ve üreten, Çanakkale kültür-mirasına sahip çıkan birçok proje, eser ve çalışmalar ortaya çıktı. Biz de Çanakkaleharbi ekibi olarak sizler için 2021 yılı içerisinde Çanakkale ve Çanakkale Muharebeleri özelinde yapılan çalışmaların bazılarını sizler için derledik. Gelin 2021 yılında neler olmuş hep beraber bakalım!

Projeler

Kumkale Şehitliği İhyası

Çanakkale’nin Kumkale bölgesinde 25 Nisan 1915 tarihinde Fransızlarla mücadele ederken şehit olan Türk askerlerimizin defnedildiği alanı bulmak için yürütülen çalışmalarda, 2019 yılında Çanakkale Valiliği İl Özel İdaresi tarafından gerçekleştirilen ve Çanakkale Savaşları Enstitüsü’nün akademik danışmanlığını yaptığı “Çanakkale İli Anadolu Yakası Şehitlikleri İhya Projesi” çalışmaları sırasında Genelkurmay Askeri Tarih arşivinden elde edilen belgeler ışığında 104 yıldan beri yeri bilinmeyen Kumkale Şehitliği’nin yeri, Enstitü Başkanı, ÇOMÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat KARATAŞ başkanlığında kurulan araştırma ekibinin çalışmaları neticesinde tespit edilmiştir. Ardından 2021 yılı Şubat ayı içerisinde Çanakkale Savaşları Enstitüsü tarafından hazırlanan tarihsel veri raporu ve Prof. Dr. Cahit Çağlar YALÇINER tarafından hazırlanan teknik rapor neticesinde Koruma Kurulu tarafından şehitliğin tescili gerçekleştirilmiştir.

Kanlıdere Şehitliği İhyası

Çanakkale Kara Muharebelerinde çetin mücadelelerin yaşandığı diğer bir bölge Kanlıdere olmuştur. Özellikle 27/28 Nisan 1915 tarihinde düşmanın gerçekleştirmiş olduğu taarruzda çok sayıda Türk askeri şehit olmuştur. 2021 yılının Haziran ayında Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı ile Balıkesir Büyükşehir Belediyesi arasında yapılan işbirliği protokolü kapsamında Kanlıdere Şehitliği’nin ihya edilmesine karar verilmiştir.

1915 Çanakkale Muharebeleri Sıhhiye Müzesi

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı tarafından yürütülen ve Çanakkale Muharebelerinde cephe gerisinde yürütülen sağlık hizmetlerini ziyaretçilere anlatmak amacıyla planlanan “1915 Çanakkale Muharebeleri Sıhhiye Müzesi” ziyaretçilere yıl içerisinde açıldı. Ziyaretçileri müzede, doktor, hasta bakıcı ve diğer sağlık çalışanlarının Hilal-i Ahmer Hastanelerinde yaralı asker ve sivillere verdikleri sağlık hizmetlerinin dönem fotoğraflarından esinlenen canlandırmaları bekliyor.

Gelibolu Tarihi Su Altı Parkı

2021 yılının en önemli projelerinden biri de Çanakkale Deniz Muharebelerinden kalan 105 yıllık batık gemilerin dalış turizmine açılması olmuştur. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı öncülüğünde yürütülen proje, dalış turizminin önemli merkezlerinden biri olması bekleniyor. Dünya basınında da büyük bir ilgi ile karşılanan park, 27 Mayıs 1915 tarihinde Alman U-21 denizaltısı tarafından batırılan 120 metre uzunluğundaki İngiliz zırhlısı HMS Majestik olmak üzere 32 farklı batık bölgede dalış severleri bekliyor.

Mustafa Kemal Yolu

Yarımada’da gerçekleştirilmesi düşünülen bir diğer projenin çalışmaları yine 2021 yılı içerisinde gerçekleştirildi. Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale Muharebelerindeki rolünün anlatılması ve Çanakkale Muharebelerinin bilinirliğinin arttırılması amacıyla başlatılan “Mustafa Kemal Yolu” projesi, 25 Nisan 1915 tarihinde Yarbay Mustafa Kemal’in intikal yolunu günümüze taşıyor. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı ve proje danışmanı Prof. Dr. Murat KARATAŞ tarafından yürütülen projenin yeni yılda tamamlanması bekleniyor.

Kültür ve Sanat

“Bir Gelibolu Kahramanı: Yusuf Kenan” Belgeseli

2021 yılının ilk günlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü desteği ile hazırlanan “Bir Gelibolu Kahramanı: Yusuf Kenan” adlı belgesel, ücretsiz olarak erişime açılmıştı. Çekimlerinin Çanakkale, Mersin, İstanbul, Ankara ve İzmit’te yapıldığı ve MG Yapım tarafından hazırlanan belgeselin yönetmenliğini Mesut Gengeç yapmıştı. 26. Alay 2. Tabur 7. Bölük Kumandanı Yusuf Kenan, Çanakkale Kara Muharebelerinin başladığı 25 Nisan 1915 günü düşmanın İkiz Koyu’na ilerlediği görüp, inisiyatif kullanarak düşmana müdahale etmiştir. Yaptığı müdahale ile Seddülbahir’deki Türk birliklerinin geriden kuşatılması engellenmişti ancak kendisi bu çarpışmada şehit olmuştur.

Bigalı Mehmet Çavuş Belgeseli

Anafartalar Zaferi’nin 106. Yıl dönümünde Seddülbahir Kalesi’nde ilk gösterimi yapılan belgesel filmi, Çanakkale Muharebeleri’nde 4 Mart 1915 tarihinde Seddülbahir’de göstermiş olduğu fedakârlıkla hatırlanan Bigalı Mehmet Çavuş’u konu almaktadır. Yönetmenliğini ve yapımcılığını Gökhan Tarkan Karaman’ın yaptığı belgesel 10 Ağustos günü Seddülbahir Kalesi’nde büyük bir ilgi ile izlenmişti.

Ezineli Yahya Çavuş Belgeseli

Kültür Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü, Yahya Çavuş Köyü Muhtarlığı ve Ezine Belediye Başkanlığı destekleriyle çekilen ve yapımcılığını Nihal Ağırbaş, yönetmenliğini Muhammet Erkam Bülbül’ün üstlendiği belgeselin galası, Kasım ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katılımıyla Troya Müzesi’nde yapılmıştı. Ayrıca belgesel TRT Belgesel ekranlarında izleyici ile buluşmuştu. Belgeselde Ezineli Yahya Çavuş’u oyuncu Görkem Sevindik canlandırmıştı.

Gelibolu Sanat Ödülü 2021

1915’te Gelibolu Yarımadası’nda savaşan askerlerin mirasını anmak için her yıl Avustralya ve Türkiye’de düzenlenen “Gelibolu Sanat Ödülleri”, bu sene de Gelibolu Seferi’nin ruhunu en iyi ifade eden sanatçılara verildi.

Çanakkale ve Çanakkale Muharebeleri İle İlgili 2021 Yılında Çıkan Bazı Kitaplar

• Çanakkale Savaşları İle İlgili Makaleler (1915-1960) Cilt I, Çanakkale Savaşları Enstitüsü Yayınları, 2021.
• Harp Ceridelerine Göre Çanakkale Savaşları’nda 57. Alay, Yay. Haz. Murat Karataş, Buğra Terzi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2021.
• Hüner Tuncer, Mustafa Kemal’in Çanakkale Efsanesi, Cumhuriyet Kitapları, 2021.
• İbrahim Yıldırım, Çanakkale Muharebeleri Otto Liman vonSanders ve Mustafa Kemal, Babıali Kültür Yayıncılığı, 2021
• Mithat Atabay, Kurtuluş Savaşında Çanakkale, Paradigma Akademi Yayınları, 2021.
• Mithat Atabay, İsmet İnönü ve Çanakkale, Paradigma Akademi Yayınları, 2021.
• Mithat Atabay ve Turan Takaoğlu, Çanakkale Savaşları’nda Trabzonlular, Paradigma Akademi Yayınları, 2021.
• Mustafa Kemal Tutkun, Yıl 1915- Cumhuriyet’in Önsözü Çanakkale’de Yazıldı, Arpa Yayıncılık, 2021.
• Sadeddin Özgür, Gün Gün Çanakkale, MOSTAR, 2021.

Hatırda Kalanlar

18 Mart Çanakkale Zaferi Hatıra Künyesi

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı ve Turizm Bakanlığı’nın ortak çalışma olan “18 Mart Çanakkale Hatıra Künyesi” etkinliği büyük bir ilgi ile karşılanmıştı. Künye kullanımı Çanakkale Muharebeleri esnasında uygulanmış olmasa da cephedeki askerin şahsına ait kaşığın sapına ya da ceket düğmesine takılacak şekilde bir deri veya kumaşa işlendiği örnekleri sıkça görüşmüştür.

Mustafa Kemal Eğitim Bursu

Çanakkale Zaferi’nin 106. Yıl Dönümü dolayısıyla Canberra’da gerçekleşen törende, Avustralyalı Türk iş insanlarının Çanakkale’de savaşan Anzakların torunlarına “Mustafa Kemal Atatürk Eğitim Bursu” vereceklerini açıklamıştı. Ömer İncekara ve Ozan Girgin’in desteği ile düzenlenen bursun, her yıl Avustralya Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapmış bir akrabası olan ve akademik anlamda başarı gösteren üniversite öğrencelerine Gelibolu Vakfı tarafından dağıtılacağı ifade edilmişti.

Hintli Askerler Perspektifinden Gelibolu Harekâtı Konferansı

22-23 Nisan 2021 tarihleri arasında “Gelibolu Yeniden Ziyaret Edildi” adlı Uluslararası Gelibolu Konferansı gerçekleştirildi. Hindistan Birleşik Hizmet Kurumu ve Hindistan Dünya İşleri Konseyi iş birliğinden düzenlenen konferansa dünyanın birçok yerinden uzman kişiler katılım gösterdi.

Anzak Günü Törenleri Yine İptal Edildi

Her yıl 25 Nisan günü Gelibolu’da düzenlenen Anzak Günü, COVİD-19 salgını sebebiyle üst üste ikinci kez iptal edildi. Salgın dönemi öncesinde Yeni Zelanda ve Avustralya’dan ülkemize ziyarete gelen misafirlerimizin yokluğunda Yeni Zelanda Büyükelçiliği, Anzak Anma Yeri ve Conkbayırı’na özel olarak çelenk koymuştur.

6. Uluslararası Gelibolu Maratonu

Gelibolu Yarımadası Tarihi Alanı’nda bu yıl 6’ncısı düzenlenen Uluslararası Gelibolu Maratonu, “Pes Etmeyenlerin İzinde” mottosu ile gerçekleştirildi. Maratona 11 ülkeden 43’ü yabancı, 2 bini aşkın sporcu katılmıştı. Namazgâh Tabyasından başlangıcı verilen Gelibolu Maratonu, 10 kilometre, 25 kilometre, 42 kilometre ve 1915 metre Saygı Koşusu şeklinde 4 parkurda koşulmuştu.

Everton Futbol Kulubü, Çanakkale Muharebeleri’nde Hayatını Kaybeden Eski Futbolcularını Andı!

Everton Futbol Kulubü, 7 Kasım 2021 tarihinde Tottenham ile oynanan müsabaka öncesinde 1915 yılında Çanakkale Muharebeleri’nde vefat eden eski futbolcuları Frederick Collinson ve Thomas Norse için anma töreni gerçekleştirilmişti.

2021 yılı Çanakkale’miz için işte böyle geçti. Biz de Çanakkaleharbi ekibi olarak sizler için araştırmaya, üretmeye ve sizlerle büyümeye devam edeceğiz. Tüm ziyaretçilerimizin yeni yılını kutlar, mutlu yıllar geçirmenizi dileriz 🙂