Ağustos/Ekim 1914 Tarihleri Arasında Çanakkale Cephesi’ne Ait Gözetleme Raporları ile Çeşitli Yazışmalar

22-5-330 [4 Ağustos 1914]

Başkumandanlık Karargâhı

Osmanlı Ordu-yu Hümâyunu Başkumandanlığı Vekâleti Erkan-ı Harbiyesi

Bahr-i Sefid Boğazı Kumandanlığı’na

Telgraf

Alman ve Avusturya-Macaristan merâkib-i bahriyelerinin boğazdan duhûlüne müsa’ade edilecektir.

Osmanlı Ordu-yu Hümâyunu Başkumandanlığı Vekâleti Erkan-ı Harbiyesi

Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanlığı

Fi 29 Temmuz Sene 330 [11 Ağustos 1914] Boğaz’a giren zırhlılar hükümet-i seniyye tarafından Almanya Hükümeti’nden satın alınan ve Yavuz Sultan Selim ve Midilli tesmiye edilmiş zırhlılar olduğunu medhâldeki İngiliz zırhlısına cevâben bildiriniz ve torpil gemisini hazır bulundurarak medhâlde birden ziyâde zırhlı görüldüğü ve tehlike hâsıl olduğu halde torpil hattında açık bulundurulan mahalli dahi sed ediniz.

Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanlığı’na

Fransız Vapuru sabahleyin serbest bırakılmıştır. Breslau takip etmeyecektir.

                                                                                               Başkumandan Vekili

                                                                                               Enver

Dâhiliye Nezâreti

Kal’a-i Sultaniye Mutasarrıflığı’ndan alınan fi 3 Ağustos tarihli şifre suretidir.

Boğaz medhâli haricinde bulunan İngiliz sefain-i harbiye amirali tarafından bugün iki defa Bozcaada’dan kablo vasıtasıyla Dersa’adet’teki sefaretlerine muvassal şifre telgrafnâmeler yazıldığı berâ-yı ma’lûmat ma’ruzdur.

Birinci şifreye:

Dâhiliye Nezareti’nden gönderilen telgrafnâme sureti bera-yı ma’lûmat takdim. 4-6-330 [17 Ağustos 1914]

Osmanlı Ordu-yu Hümâyunu Başkumandanlığı Vekâleti

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesi’ne

Bahri Sefid Boğazı Umum Kumandanı Miralay Cevad Bey’den mevrûd fi 6 Ağustos sene 330 [19 Ağustos 1914] tarihli şifrenin halidir.

Gayet müstaceldir. (acele)

Boğaz ilerisindeki İngiliz filosunun “Indefatigable” süvarisinin hükümet müşarünileyhinin Konsolosu vasıtasıyla şimdi alınan bir tahriratta şunlar soruluyor:

  1. Boğazdan geçen Goeben ve Breslau sefineleri şimdi hükümet-i Osmaniyeye aid midirler?
  2. Bu gemilerin zabitan ve mürettebatları sırada bulunuyorlar. Bu tezkereye yarın ale-s-sabah cevab vereceğim. Evvelce vuk’u bulan bu tebligat dahilinde cevap vermek mümkün ise de bi’l-hassa ikinci madde hakkında ma’lumat olmadığından verilecek cevabın maksad-ı siyasi’en hükümete tevâfuk etmesi için emr-u devletlerinize müntezirim.

Bahriye Kısmı:

Bunlardan icap edenleri Bahriye Nezaretine yazalım.

Osmanlı Orduyu Hümâyunu Başkumandanlığı Vekâleti

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesine

Kale’de Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanı Cevad Bey’den vârid olan fi 7 Ağustos sene 330 [20 Ağustos 1914] tarihli şifrenin halidir.

Vaziyet-i hâziraya göre yedinci ve sekizinci fırkaların nakliye kolları cephane kolları müstesnâ olmak üzere bahren Kale-i Sultaniye’ye gönderilmesi müsteb’id olmadığına bina’en vapurlar tahsis edildiğine ve mezkûr fırkalardan bazı kıta’atın hemen şimdiden nakline lüzum var ise nerelere çıkılması lazım geleceğine da’ir Üçüncü Kolordu Kumandanlığı’ndan bir telgrafnâme alındı. Dokuzuncu fırkanın büyük bir ihrâç hareketine karşı takviyesi lüzumu aşikâr ise de şimdilik bu takviyesi müstelzim vaz’iyetten ma’lûmat bulunmadığı gibi taraf-ı alilerinden dahi hiçbir emir telakki olmadığından vaz’iyete dair malumat i’tâsına müsa’ade buyrulması.

Esad Paşa telaş ediyor, teskini ile vaziyet hakkında daha tenvir.

8 Ağustos 1330 [21 Ağustos 1914]

Osmanlı Ordu-yu Hümâyunu Başkumandanlık Vekâleti

Başkumandanlık Vekâleti Celilesi’ne

Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanı Cevad Bey’den mevrûd fi 9 Ağustos sene 330 [22 Ağustos 1914] tarihli şifrenin halidir.

Boğaz haricindeki İngiliz sefa’ininin cins ve vaz’iyetinde tebeddül yoktur. Fakat her günkü tarassud neticesinde boğaza civar Merkeb Adası, Bozcaada, İmroz arasında ancak şu gemiler: 2 veya 3 zırhlı kruvazör, altı torpido bir nakliye gemisi, iki kömür gemisi görünmekte olduğuna nazaran evvelce arz edilen beş zırhlı kruvazörle on iki torpidodan mürekkep filonun nısfı heman boğaz medhâline ve nısf-ı diğer dahi ikinci hat olarak medhalin daha cenuplarında bulundukları anlaşılmaktadır. Nakliye gemisi, sefa’in-i ticariyeyi mu’ayene ediyor. Torpidolar siradi ile geziyorlar. Zırhlı kruvazörle akşam Limni istikametine avdet ve sabahları bu istikametten Merkeb Adası’na geliyorlar. Kömür şilepleri Merkeb Adası arkasında demirli bulunuyorlar. Gemilerin her gün bunlardan kömür aldığı görülmektedir. 

10-6-330 [23 Ağustos 1914]

Birinci şu’beye

Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlık Vekâleti

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesine

Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanı Miralay Cevad Bey’den fi 19 Ağustos sene 330 [1 Eylül 1914] tarihli şifrenin halidir.

17/18 Ağustos [30/31 Ağustos 1914] şifre

Medhal önünde bulunan İngiliz sefain-i harbiyesinden iki zırhlı kruvazörden birinin ismi İndefatigable olup diğerinin Infilexible veyahud Indomitable olması mahuddur. Muhafazalı kruvazörlerden birinin ismi Weymounth. Diğer ikisi ise toplu sistemindedir. Torpidolara gelince evvelce arz edildiği vechle hepsi aynı şekil ve hacimde olup Basiliski sistemindedirler. Sefain-i harbiyeye üç milden fazla yaklaşılamadığına göre bundan fazla ma’lumat alınması şimdilik gayri mümkün olduğu ma’ruzdur

İkinci şubeye; görüldükten sonra i’ade edilmek üzere takdim.

Şube 1: Görülmüştür takdim.

Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlığı Vekâleti

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesine

Bahr-i Sefid Boğazı Umum Kumandanı Miralay Cevad Bey’den mevrûd fi 20 Ağustos sene 330 [2 Eylül 1914] tarihli şifrenin halidir.

Bugün bir torpido ile boğaz haricine gidip Bozcaada’nın garbından Mondoros Limanı’nın önünden geçerek avdet eden zabitin netice-i keşfinde Bozcaada gerisinde İndefatigable sisteminde bir, Dehan sisteminde bir Balinhaym sisteminde diğer bir ki cem’an üç kruvazörle sekiz torpido bir kömür şilebi bulunduğu ve Weymounth kruvazörünün iki torpido ile Merkeb Adası önünde her tarassudâdda bulunduğu ve bunlardan başka sefa’in olmayıp Mondoros Limanı’nda iki adi Yunan yüklük gemisi bulunduğu anlaşıldığı ma’ruzdur.

31 Ağustos 1330 [13 Eylül 1914]

Şubeye takdim

 Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlık Vekâleti

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesine

Kale’de Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanı Cevad Bey’den vârid olan fi 23 Ağustos sene 330 [5 Eylül 1914] tarihli şifredir.

Bugünkü tarassud neticesinde İngiliz sefa’in-i harbiyesinden dört bacalı iki zırhlı kruvazörle altı torpidonun İmroz Bozcaada arasında dolaştığı ve Midilli’den çıkan iki torpido dahi saha-yı takib’en Babakaleye doğru gittikleri görüldüğü gibi ba’de’l-zevâl ilk defa olarak tayyare ile başlayan keşif neticesinde dahi bu iki kruvazörün Vecot ve Defak sisteminde olduğu kat’iyen anlaşılmış ve Mondoros’taki aksamın dahi cins ve adedi tayyare ile keşfettirileceği ma’ruzdur.

İkinci şubeye görüldükten sonra i’ade buyrulması

24-6-330 [6 Eylül 1914]

Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlığı Vekâleti Erkan-ı Harbiyesi

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesine

Kale’de Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanı Cevad Bey’den vârid olan fi 1 Eylül sene 330 [14 Eylül 1914] tarihli şifrenin halidir.

Boğazda oturan gemi bugün yüzdürülmüş olduğundan yarın vapurların çıkarılacağı ma’ruzdur.

2 Eylül 1330 [15 Eylül 1914]

İkinci şubeye:

Görüldükten sonra i’ade buyrulması

Görülmüştür i’adeten takdim

Bahriye kısmında görülmüştür.

Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlığı Vekâleti

Kaleden Karargâh-ı Umumi Şimendifer Şu’besine Varid olan şifrenin halidir.

Edirne’den gönderilecek obüs alayının doğruca Çanakkale’ye sevk edilmesi.

Bahr-i Sefid Boğazı Umum Kumandanı  Mirliva Cevad                                                     

Fi 8 Eylül sene 330 [21 Eylül 1914]                                  

İskele ve Limanlar Kumandanlığı’na telefonla tebliğ edilmiştir.

Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlığı Vekâleti Erkan-ı Harbiyesi

Başkumandanlık Vekâletine

Kale’de Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanı Miralay Cevad Bey’den mevrûd 18 Eylül 330 [1 Ekim 1914] tarihli şifrenin halidir.

Müstaceldir

17 Eylül 330 [30 Eylül 1914] şifre. Emr-u samîleri vechle tekmil geçitler sed ve son hattında teşkil edildiği ma’ruzdur.

19 Eylül 1330 [2 Ekim 1914]

Tahsin Bey’e

Bir suretini muhtıra ile mühim olarak sahil istihkamatı müfettişine veriniz ve bunu Dersa’adete leff eyleyiniz.

Fi 20 Eylül sene 330 [3 Ekim 1914]

Kale-i Sultaniye

Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlığı Vekâleti Erkan-ı Harbiyesi

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesine

Fi 19 Eylül sene 330 [2 Ekim 1914] tarihinde tayyare ile yaptırılmayan keşf üzerine düşman filosu hakkında elde edilen ma’lumatı gösterir bir kıta raporu leffen takdim kılındığı maruzdur.

                                    Bahr-i Sefid Boğazı Umum Kumandanı

                                                           Miralay

                                                           (İmza)

Bunların sistemlerini tedkik ve bizim donanma ile mukayese ediniz

Bahriye kısmı

Osmanlı Ordu-yu Humâyunu Başkumandanlığı Vekâleti

Başkumandanlık Vekâlet-i Celilesine

Kale’de Bahr-i Sefid Boğazı Mevki-i Müstahkem Kumandanı Miralay Cevat Bey’den vârid olan fi 26 Eylül 330 [9 Ekim 1914] tarihli şifrenin halidir.

Fi 25 Eylül sene 330 [8 Ekim 1914] şifre:

Akhisar burada bırakılmıştır. Peleng-i Derya’ya li-eclü’t-tamir hareket emri verildiği ma’ruzdur.

Bahriye kısmı

Sahil istihkamını ve torpil kıta’atı müfettişi umumiliğine görüldükten sonra i’ade buyrulması rica olunur.

İmlâ hasıl olunmakla başkumandanlık vekâleti birinci şubeye i’ade kılınması.

Bahriye kısmı fi 11 Ağustos sene 330. [24 Ağustos 1914]

Ayrıca Kontrol Et

Bir Şehit Annesinin Mektubu

Huzûr-ı Âlîlerine Kumandan Beyefendim, Evvela arz-ı ihtiramat eylerim: Binaenaleyh oğlum Ömer Onbaşı’nın şehid olduğuna dair …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.