Çanakkale Öğretmenevi

Yayına Hazırlayan: Onur KUŞKU

Dikdörtgen planlı ve iki katlı olan yapı Kemal Paşa Mahallesi Cumhuriyet Bulvarı üzerinde bulunmaktadır. Şehrin en işlek caddesi üzerinde yer alması sebebiyle yerli ve yabancı turistlerin dikkatini çekmektedir. Tamamı kesme taş malzeme ile yapılmıştır. Aktif deprem faylarının üzerinde kurulan Çanakkale’nin bu özelliğine karşılık taş yapının kendisini koruduğu görülmektedir. Yapının ön ve arka kısımlarında yer alan pencereleri yuvarlak kemerlere sahiptir. 19.yüzyıl mimari özelliklerinin bir göstergesi olan kemerli pencereler ve saçaklar ile yapının ön cephesi hareketlendirilmiştir. Bu görselliği ile modern kent merkezi içinde farklı bir soluk merkezi olduğu hissedilmektedir.

Yapının tarihine bakıldığında ise II. Abdülhamit Dönemi’nde inşa edildiği bilinmektedir. Yapı, 1892 yılında İdadi ve Rüştiye mektebi olarak Mutasarrıf Ziver Paşa tarafından inşa edilmiştir. Devrin eğitim modeline uygun şekilde hizmet gören bina daha sonra ki yıllar da farklı amaçlarla kullanılmıştır. Cihan Harbi’nin yıkıcılığından kurtulan yapının harp sonrası İngilizlerin karargâhı olarak kullanıldığı; bunun yanı sıra ayrıca aynı dönem içinde hastane olarak hizmet verdiği de bilinmektedir. Kurtuluş Savaşı ile birlikte İngiliz işgalinden kurtulan kentin bu tarihi binası, yapılış amacına yönelik kullanıma tekrar başlayacak ve Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte tekrar lise eğitiminin merkezi olacaktır. Cumhuriyet döneminin eğitim politikalarının yansımalarını yapının kullanım amaçlarında görmek mümkündür. Bu bağlamda yapı 1955 yılından 1970 yılına kadar Öğretmen Okulu olarak kullanılmış; 1970 yılından 1995 yılına dek ise Ticaret Lisesi olarak hizmet görmüştür.

Yapı, inşa edildiği yıldan itibaren büyük olmayan ancak eksikliklerinin giderildiği iyileştirmeler görmüştür. Bu iyileştirmelerin en önemlilerinden birisi 1996 yılında gerçekleşmiştir. Nitekim bu tarihten itibaren yeni nesillerin eğitileceği bir kurum olmaktan çıkarılacaktır. Ancak yine aynı camianın bir parçası olarak; yaşamlarını eğitime adayan öğretmenlerin vakit geçirecekleri bir hizmet binasına dönüşecektir. Sonuç olarak bu özelliğini günümüzde de devam ettirmektedir. Yapı, tüm mevsimler konuk evi olarak kullanırken; bahçesi ise yaz mevsimlerinde kafeterya olarak hizmet vermektedir.