Çanakkale Raporu

Kitap Adı;  Çanakkale Raporu

Kitabın Yazarı;  Halis Ataksor

Basım Yeri;  Timaş Yayınları, İstanbul

Basım Yılı;  1. Baskı 1975, 3. Baskı 2008.

Sayfa Sayısı; 304

Cilt Tipi; Karton Kapak

Kağıt Cinsi ; Kitap Kağıdı

Dil; Türkçe

Halis Bey, 1908 yılında yüzbaşılığa terfi etmiş, Balkan Harbi’nden sonra 1914 yılında Çanakkale Muharebeleri’ne katılmıştır. Binbaşı Halis, bu muharebelerde önce Seddülbahir’de 27. Alay’ın 3. Tabur’unda bölük komutanı olarak görev almıştır.

24-25 Nisan 1915 tarihinde yapılan düşman çıkartmasında, Seddülbahir bölgesinden sorumlu olan Binbaşı Halis Bey, düşmanı ilk karşılayan komutanlardan birisi olarak Çanakkale Muharebeleri’nde gösterdiği kahramanlıktan dolayı ‘Liyakat Nişanı’ almıştır. 27. Alay Komutanı Şefik Aker’in, Mustafa Kemal’in yerine 19. Tümen Komutanlığı’na atanmasıyla, boşalan 27. Alay Komutanlığı’na Binbaşı rütbesiyle atanmıştır.

Harbiye Nezareti’nin 3. Kolorduya gönderdiği 31 Temmuz 1914 gün ve 11445 sayılı, özel seferberlik emri ile ilgili “vukuat” raporuyla başlayan raporda genellikle 27. Alay 2. Tabur komutanlığına Tümen, alay ve Maydos Mıntıka Komutanlığı’na bağlı sağ yan müfrezelerden gelen emirler, talimatlar ve Müstahkem Mevki Komutanlığı’nın 9. Tümen’e gönderdiği genelgeler yer almaktadır.

 19-20 Kasım 1914’te Binbaşı Şefik Bey’in yazdığı 3 no’lu müfreze emrinin 6. maddesinde şöyle yazmaktadır:

“Belirtilen izahtan amaç, sağ yan müfrezesi için, düşmanın karaya basmak isteyecek ayağını Allah’ın yardımı ile kırmak hiç de işten olmadığını bildirmekten ibarettir. Yalnız bu başarının elde edilmesi için bütün arkadaşlarımca yapılacak iki iş kalmıştır. Birincisi Allah’ın yardımına dayanarak düşmana karşı çalışacağına kalbimle kesin olarak inandığımı, ikincisi düşman ayağını karaya bastırmamak için dayanmak, çaba harcamak. Bunlar her arkadaşımın kafasına yerleşmeli ve bundan başka fikirlere kafalarda yer verilmemelidir.”

19 Şu­bat 1915 ta­rih­li Ka­ba­te­pe’den 2. Tabur ko­mu­tan­lı­ğın­ca, sağ yan müf­re­ze ko­mu­tan­lı­ğı­na ya­zıl­mış 1 no’lu vu­ku­at ra­po­run­un 4. mad­de­sinde:

“Ka­ba­te­pe yö­re­sin­de düş­man ta­ra­fın­dan de­ni­ze atı­lan işa­ret­ler ha­va­nın dur­gun ol­du­ğu bir za­man­da ve­ri­le­cek emir üze­ri­ne gö­ze­tim al­tın­da top­la­na­cak­tır. Şim­di­lik ge­len san­da­lın düş­man ge­mi­le­rin­den gö­rül­me­ye­cek bir yer­de mu­ha­fa­za edil­me­si” hususunda Kabatepe Güney ve Kuzey açıklarında, 27. Piyade alayının sahili koruma ve gözetlemekle sorumlu birliklerinin 20 Şubat 1915’ten sonra şamandıra tespit ve toplama işlemleri yaptıklarına dair bilgiler mevcuttur.

Ayrıca eser, Çanakkale Muharebeleri öncesinde, Müstahkem Mevki Komutanlığı ve 3. Kolordu Komutanlığı’nın sorumluluğunda olan kıyı savunmasının düzeni ve 5. Ordu Komutanlığı kurulduktan sonra savunma düzeni arasındaki temel farklılıkları,  Mustafa Kemal ve Şefik Aker’in 25 Nisan öncesinde ve sonrasındaki tespitleri, kritik kararları savaşın seyrini nasıl etkilediğini ortaya koymaktadır.

 İlk olarak 1975’te basılan bu eser, Birinci el kaynak olması ve Çanakkale Savaşı sırasında Osmanlı ordusu tarafından kullanılan haritalar ve Halis Beye ait özel fotoğrafların ilk defa yayınlanması bakımından yerli ve yabancı tarihçiler için büyük önem arz etmektedir.