Çanakkale Harbi Çanakkale Muharebelerine dair…
Seddülbahir Köyü’nün batısında, Ertuğrul Koyu’na hâkim, Gözcübaba Tepesi’nin Ertuğrul Koyu’na doğru uzanan güney yamacı üzerinde, denize dönük olarak bulunmaktadır. Boğaz girişini korumakla görevli dört tabyadan biri olup, Sultan II. Abdülhamit döneminde Asaf Paşa’nın çalışmaları sonucu yaptırılmıştır. Tabya 3 bonet ve aralarında bulunan 2 adet top platformundan oluşmuştur. 2 adet uzun namlulu Krupp marka top ile donatılmıştır.
İtilaf donanmasının, Çanakkale Boğazı’na 19 Şubat ve 25 Şubat 1915 tarihlerinde düzenlediği taarruzlarda tabya çok zarar görmüştür. Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı kuruluşunda bulunan 5. Ağır Topçu Alayının 1. Ağır Topçu Taburuna bağlı bir batarya olan Ertuğrul Tabyası, özellikle 25 Şubat 1915 günü gerçekleşen Boğaz Muharebesinin ilk anlarında İngiliz Agamemnon gemisine 7 isabet kaydetmiştir.
25 Nisan 1915 günü çıkarma harekâtı sırasında bölgede bulunan 26. Alay 3. Tabur birliklerine siper görevi yaparak önemli hizmetler vermiştir. 25 Nisan günü, Ertuğrul Koyu’nda karaya çıkacak birlikleri taşıyan River Clyde gemisi karaya oturana kadar Türk Savunma tertibatı sessiz kalmıştır. River Clyde gemisinin karaya oturmasıyla ve filikalar da sahile birkaç metre kaldığı sırada Türk istihkâmları tarafından yoğun bir ateş altına alınmışlardır. Filikalardan sadece birkaç tanesi sahile ulaşabilmiştir. Ertuğrul Tabyası’nda bulunan 26. Alay 3. Tabur birlikleri Ertuğrul Koyu’nda düşmana birçok zayiat verdirmiş ancak Tekke Koyu’na çıkarmanın gerçekleşmesiyle iki ateş arasında kalma tehlikesi yaşayan Türk birlikleri geri çekilmek durumunda kalmıştır.
2006 yılında Kültür Bakanlığı tarafından toprağa gömülü hâlde iken, restore edilerek ziyarete açılmıştır. Yine tabyanın doğu ucunda Ertuğrul Koyu çıkarmasını canlandıran bir maket bulunmaktadır. Bugün ortada yer alan bonet içerisinde ise savaş objeleri sergilenmektedir.
